Spis treści
Znaki BHP w przepisach i normachPotrzebujesz pomocy związanej z tym tematem?
ul. Przemysłowa 10
40-020 Katowice
PL9542792700
Wygląd i umiejscowienie znaków BHP to kwestia regulowana prawnie, a za niedostosowanie się do przepisów grozi kara grzywny, a nawet zamknięcie zakładu pracy. Znaki BHP spełniają bowiem bardzo ważną rolę – zapobiegają sytuacjom niebezpiecznym, a w razie wystąpienia zagrożenia pomagają chronić zdrowie i życie osób przebywających na terenie miejsca pracy. Sprawdźmy więc, jakie są rodzaje znaków BHP i jak wyglądają.
Znaki bezpieczeństwa zawierają informacje lub instrukcje dotyczące bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy. W zależności od okoliczności można je przedstawić za pomocą tablicy, barwy, światła, sygnału akustycznego, komunikatu słownego lub sygnału ręcznego. Znaki BHP powinny być stosowane wszędzie tam, gdzie nie można uniknąć lub zmniejszyć zagrożenia za pomocą środków ochrony zbiorowej lub metod i procedur organizacyjnych.
Podstawowym dokumentem na gruncie unijnym, który dostarcza niezbędnych informacji odnośnie znaków bezpieczeństwa, jest Dyrektywa Rady 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 roku. Postanowienia zawarte w dyrektywie zostały wdrożone w polskim prawodawstwie. Kwestię tego, jakie są rodzaje znaków BHP i w jaki sposób je stosować, regulują między innymi:
Znaki bezpieczeństwa stosuje się w każdym miejscu pracy, w tym szczególnie na terenie biurowców, magazynów, zakładów produkcyjnych. Znaki BHP widnieją również w przestrzeni publicznej, czyli między innymi w szkołach, urzędach, kościołach, instytucjach kultury, garażach podziemnych oraz ośrodkach opieki medycznej. Dzięki odpowiednio rozmieszczonym znakom można ograniczyć ryzyko wypadków, które wynikają z niewiedzy lub niebezpiecznych zachowań. Ponadto znaki BHP ułatwiają przemieszczanie się po obiekcie, co nabiera szczególnego znaczenia w momencie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia.
Jakie są rodzaje znaków BHP? Można tutaj wyróżnić:
Znaki z tej grupy ułatwiają ewakuację użytkownikom budynku w chwili zagrożenia (czyli np. pożaru, wycieku substancji chemicznej, ataku terrorystycznego). Dzięki nim osoby znajdujące się na terenie obiektu mogą znaleźć najkrótszą drogę do wyjścia, co ułatwia służbom przeprowadzenie akcji ratunkowej i pozwala uniknąć paniki tłumu. Znaki ewakuacyjne nie mogą prowadzić do stref stanowiących potencjalne zagrożenie i muszą znajdować się przede wszystkim w tych miejscach, gdzie kierunek wyjścia nie jest jednoznaczny. W celu zapewnienia sprawnej ewakuacji także w warunkach słabego oświetlenia stosuje się znaki podświetlane oraz fotoluminescencyjne. Znaki ewakuacyjne to charakterystyczne zielone tablice z białym lub jasnożółtym piktogramem.
Znaki ochrony przeciwpożarowej stanowią część systemu przeciwpożarowego w budynku. Charakteryzują się czerwonym tłem, na którym widnieje lekko żółty (obecnie biały) piktogram. Znaki z tej grupy wskazują położenie urządzeń gaśniczych (np. gaśnicy, hydrantu), pozostałego sprzętu pożarniczego (np. drabiny pożarowej), dróg pożarowych oraz instalacji alarmowej. W tym przypadku również należy zastosować znaki podświetlane lub fotoluminescencyjne.
Nawet nie mając wiedzy o tym, jakie są rodzaje znaków BHP, można bez trudu rozpoznać ich znaczenie. Oznakowanie w budynkach wygląda bowiem bardzo podobnie jak znaki stosowane w ruchu drogowym. Znaki zakazu mają okrągły kształt i charakterystyczną kolorystykę: czerwoną obwódkę, białe tło i czarny piktogram przekreślony czerwoną kreską. Wzornictwo jest dość czytelne - przykładowo przekreślony papieros oznacza zakaz palenia, zaś przekreślona postać człowieka to zakaz wstępu. W przypadku mniej oczywistych piktogramów można użyć informacji opisowej, np. "nieupoważnionym wstęp wzbroniony", "zakaz latania dronem".
Znaki nakazu informują, jak należy zachować się w wyznaczonym miejscu. Podobnie jak w przypadku znaków drogowych oznaczenie ma postać niebieskiego koła z białym piktogramem. Jakie są rodzaje znaków BHP o treści nakazującej? Można tutaj wyróżnić znak ogólny (wykrzyknik) oraz znaki szczegółowe, np. nakaz przeczytania instrukcji (otwarta książka z literą "I"), nakaz stosowania ochrony słuchu (twarz ze słuchawkami) czy nakaz stosowania ochrony głowy (głowa w kasku). W razie wątpliwości można zastosować znaki nakazu z opisem, które oprócz piktogramu zawierają przekaz słowny, np. "załóż okulary ochronne", "stosuj maskę przeciwpyłową".
Znaki ostrzegawcze mają za zadanie informować o potencjalnym zagrożeniu. Umieszcza się je na przykład przy pomieszczeniach, w których występuje materiał radioaktywny czy substancja łatwopalna. Za pomocą znaków ostrzegawczych można oznaczyć również śliską lub gorącą nawierzchnię, pola odkładcze w magazynach czy urządzenia mogące spowodować porażenie prądem elektrycznym. Takie oznakowanie najczęściej ma postać trójkąta z czarną obwódką i czarnym piktogramem. Stosuje się również znaki ogólne z wykrzyknikiem i opisem słownym, a także naklejki przyklejane na maszynach i urządzeniach.
Znaki informacyjne nabierają znaczenia w sytuacjach awaryjnych, gdy już dojdzie do wypadku i trzeba szybko wezwać pomoc lub podjąć próbę ratowania zdrowia czy życia. Najczęściej mają postać zielonego kwadratu z białym piktogramem. Dodatkowo pod spodem może znajdować się informacja opisowa. Jakie są rodzaje znaków BHP z grupy informacyjnych? Stosuje się m.in. znak pierwszej pomocy (symbol równobocznego krzyża), znak telefonu awaryjnego (symbol słuchawki telefonu) i znak apteczki pierwszej pomocy (symbol węża i kielicha).
Znaki bezpieczeństwa należy zastosować w takich miejscach jak:
W zakładach produkcyjnych oraz centrach logistycznych miejsc wymagających oznakowania może być bardzo wiele. Można je wykonać za pomocą nowoczesnego rozwiązania, jakim są projektory LED znaków w BHP. Stosuje się tutaj rzutniki, które wyświetlają obraz znaku BHP (standardowego lub spersonalizowanego) na płaskiej powierzchni. Świetlny znak sprawdzi się wszędzie tam, gdzie tradycyjne znaki szybko ulegają zniszczeniu lub nie można ich zastosować. Rzutnik może być również wyposażony w dodatkowe funkcje (czujnik ruchu, światło pulsacyjne), dzięki którym znaki BHP stają się jeszcze lepiej widoczne i tym samym zapewniają większe bezpieczeństwo na terenie zakładu pracy.