Spis treści
Ciągi transportowe i komunikacyjne w zakładzie pracy - podstawa prawnaPotrzebujesz pomocy związanej z tym tematem?
ul. Przemysłowa 10
40-020 Katowice
PL9542792700
W 2023 roku zgłoszono 68 663 poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Około 11,6% wszystkich zgłoszonych zdarzeń stanowiły wypadki spowodowane przez niewłaściwą organizacją pracy lub stanowiska pracy. Prawidłowe oznaczenie ciągów komunikacyjnych pomaga zapobiegać wypadkom, dlatego pracodawca powinien zadbać o to, aby wykonane oznakowanie było czytelne, trwałe i zgodne z obowiązującymi przepisami.
Kwestię oznakowania na terenie zakładu pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.1997 nr 129 poz. 844). Zgodnie z § 4 pracodawca powinien wytyczyć na terenie zakładu pracy drogi transportowe, drogi komunikacyjne oraz dojazdy pożarowe. Drogi te nie mogą prowadzić przez miejsca, które stanowią zagrożenie dla użytkowników. Nawierzchnia dróg powinna być równa i twarda (bądź utwardzona), a także dostosowana do obciążenia wynikającego z użytkowanych pojazdów i transportowanych ładunków.
Rozporządzenie odnosi się również do kwestii oznakowania dróg wytyczonych w zakładzie pracy. Wymagania są następujące:
Drogi wewnątrzzakładowe powinny mieć odpowiednie wymiary, dostosowane do liczby użytkowników, a także gabarytów przemieszczających się pojazdów i ładunków. Zalecenia zostały ujęte w normie PN-68/M-78010. Norma została wycofana, jednak nadal można z niej korzystać podczas projektowania ciągów komunikacyjnych i transportowych w zakładzie pracy.
Zgodnie z wytycznymi szerokość przejść dla pieszych powinna wynosić:
gdzie:
a - to maksymalna szerokość ładunku niesionego przez pieszego
b - szerokość drogi transportowej (co najmniej 120 cm).
| Rodzaj drogi | Środki transportu | ||
|---|---|---|---|
| Dla bezsilnikowych środków transportu | Dla silnikowych środków transportu | ||
| Ruch jednokierunkowy | dla pojazdów | b = a + 60 cm | b = a + 60 cm |
| dla pojazdów i pieszych | b = a + 90 cm | b = a + 100 cm | |
| Ruch dwukierunkowy | dla pojazdów | b = 2a + 90 cm | b = 2a + 90 cm |
| dla pojazdów i pieszych | b = 2a + 180 cm | b = 2a + 200 cm | |
gdzie:
a - szerokość środka transportu lub przewożonego ładunku (jeżeli ładunek jest szerszy niż środek transportu)
b - szerokość drogi transportowej
Ponadto zgodnie z § 47 ust. 3 rozporządzenia przejścia między maszynami a innymi urządzeniami lub ścianami powinny mieć co najmniej 75 cm szerokości. Jeżeli na przejściach tych odbywa się ruch dwukierunkowy, wówczas minimalna dopuszczalna szerokość wynosi 100 cm.
Linie wyznaczające drogi przemieszczania się pieszych i pojazdów należy oznaczać zgodnie z przepisami ruchu drogowego, tj. za pomocą znaków poziomych koloru białego lub żółtego, przy czym mogą to być linie przerywane lub ciągłe, linie podwójne lub pojedyncze, a także strzałki, symbole, napisy i punktowe znaki odblaskowe.
Ciągi komunikacyjne dla pieszych należy wytyczać za pomocą linii w kolorze białym lub żółtym. Natomiast drogi transportowe powinny być wytyczone za pomocą żółtych linii. Kolor ten jest dobrze widoczny z daleka, a ponadto kojarzy się z ostrzeżeniem. Dzięki temu pracownicy są bardziej świadomi zagrożenia, wynikającego np. z przemieszczających się pojazdów. W miejscach, gdzie może dojść do upadku lub potknięcia pieszego (np. schody, rampy), należy zastosować oznaczenie w formie żółto-czarnych pasów. Takie samo oznakowanie należy umieścić w miejscach, gdzie występuje duże ryzyko kolizji z innymi pracownikami lub elementami konstrukcyjnymi budynku (można zastosować także biało-czerwone pasy).
W celu usprawnienia ruchu na terenie zakładu pracy warto zastosować oznakowanie poziome w formie strzałek wskazujących na kierunek ruchu. Wytyczając drogi transportowe i ciągi komunikacyjne, należy zachować odpowiedni dystans linii od wyposażenia, maszyn, pól odkładczych czy stref przeładunkowych. Dla zwiększenia bezpieczeństwa warto zastosować napisy ostrzegawcze, np. STOP, ZWOLNIJ, ZACHOWAJ DYSTANS. Drogi ewakuacyjne i pożarowe należy oznaczać za pomocą fluorescencyjnych lub podświetlanych tabliczek. Oznaczenia wymagają również miejsca parkingowe znajdujące się na terenie zakładu.
Oznaczenia ciągów komunikacyjnych i transportowych powinny być odporne na warunki klimatyczne, a także uszkodzenia mechaniczne wynikające z intensywnego użytkowania nawierzchni. Do oznakowania poziomego najczęściej wykorzystuje się taśmy, naklejki, a także malowane linie i znaki. Niestety wykonane w ten sposób oznaczenie zużywa się i brudzi pod wpływem dużego natężenia ruchu. Trzeba je co jakiś czas odświeżać, co wiąże się z czasowym wyłączeniem obszaru z użytkowania (zwłaszcza w przypadku linii i znaków wykonanych farbą). Ponadto w razie zmian w organizacji ruchu oznaczenia trzeba usunąć/zamalować, co zajmuje czas i nie zawsze jest łatwe do wykonania.
Nowoczesnym rozwiązaniem jest wirtualna linia bezpieczeństwa, która umożliwia m.in. wytyczenie przejść dla pieszych i dróg transportowych na terenie zakładu pracy. System polega na zastosowaniu projektorów przemysłowych, które wyświetlają kolorowe linie na podłożu. Za pomocą dwóch projektorów można wytyczać dwupasmowe korytarze, które mogą wyznaczać strefy komunikacyjne dla różnych grup pracowników. Wirtualna linia może służyć również do oznaczania stref niebezpiecznych, miejsc postojowych, stref wyłączonych z ruchu czy linii naprowadzających pojazdy. Takie rozwiązanie ma wiele zalet, ponieważ:
Rzutniki mogą służyć również do wyświetlania znaków, symboli oraz tablic informacyjnych, które zapewnią większe bezpieczeństwo i usprawnią komunikację na terenie zakładu pracy. Projektory LED znaków BHP można wykorzystać na przykład do oznaczania stref wyłączonych z ruchu (znak STOP), miejsc postojowych dla środków transportów (np. żółta przerywana linia), przejść dla pieszych (białe pasy) czy miejsc, w których występuje ryzyko kolizji (np. żółte pasy). W odróżnieniu od znaków naklejanych lub malowanych znaki wykonane rzutnikiem zachowują trwałość i czytelność w trudnych warunkach (duże natężenie ruchu, brud, zapylenie, wysokie i niskie temperatury). Ponadto można je wyposażyć w dodatkowe opcje (światło pulsacyjne, czujnik ruchu), dzięki którym oznaczenie jest trudne do zignorowania czy przeoczenia.