Spis treści
Ogólne przepisy dotyczące ewakuacji z budynkówPotrzebujesz pomocy związanej z tym tematem?
ul. Przemysłowa 10
40-020 Katowice
PL9542792700
W halach produkcyjnych i magazynach ogień to główne, ale nie jedyne zagrożenie. Pracownicy narażeni są również m.in. na wycieki gazu, awarie przemysłowe, awarie instalacji (np. elektrycznej, wentylacyjnej), katastrofy budowlane (np. zawalenie dachu) oraz zagrożenia naturalne (np. powódź). W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom właściciel zakładu musi dostosować budynek do przepisów przeciwpożarowych, w tym szczególnie zapewnić odpowiednie drogi ewakuacyjne.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji każdy obiekt, w którym przebywają ludzie, powinien umożliwiać niezwłoczne i bezpieczne oddalenie się z miejsca zagrożenia. W tym celu należy:
Przepisy dotyczące ewakuacji zostały także ujęte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z §236 (Rozdział 4. Drogi ewakuacyjne) każde pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno umożliwiać bezpieczne oddalenie się od zagrożenia (na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej) w sposób bezpośredni lub poprzez drogi ewakuacyjne. Strefa pożarowa powinna umożliwiać opuszczenie budynku - bezpośrednio lub przez inną strefę pożarową. W przypadku budynków użytkowanych przez ponad 50 osób pomieszczenia przy drogach ewakuacyjnych powinny być zamykane drzwiami otwieranymi na zewnątrz (wymóg ten nie dotyczy obiektów zabytkowych).
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury minimalna szerokość przejść, wyjść oraz dróg ewakuacyjnych powinna być dostosowana do maksymalnej liczby użytkowników budynku. Jeżeli z przeznaczenia i zagospodarowania pomieszczeń nie wynika liczba użytkowników, wówczas przyjmuje się wskaźnik powierzchni użytkowej, który dla magazynów wynosi 30 m2/osobę. Szerokość przejść ewakuacyjnych oblicza się wówczas na podstawie tego wskaźnika, przy czym szerokość ta nie może być mniejsza niż 0,6 m na 100 osób (nie mniej niż 0,9 m). Należy również uwzględnić minimalne szerokości określone dla drzwi ewakuacyjnych (0,9 m), korytarzy ewakuacyjnych (1,4 m) oraz innych elementów służących do ewakuacji. Jeżeli chodzi o wysokość, drogi ewakuacyjne nie mogą być niższe niż 2,2 m. Dopuszcza się jednak obniżenie do 2 m na długości nieprzekraczającej 1,5 m na każde 10 m korytarza.
Żeby ewakuacja z hali produkcyjnej lub magazynu przebiegała sprawnie, należy zadbać o odpowiednią długość korytarzy. Zgodnie z warunkami technicznymi długość przejść ewakuacyjnych nie może przekraczać:
Wyżej wymienione długości mogą zostać powiększone o 25%, jeżeli pomieszczenie ma więcej niż 5 metrów wysokości. Drogi ewakuacyjne można wydłużyć również o połowę, jeżeli budynek zostanie wyposażony w samoczynny system gaśniczy i/lub urządzenia oddymiające uruchamiane wykrywaczami dymu.
Przy projektowaniu dróg ewakuacyjnych na terenie zakładu produkcyjnego lub magazynu należy również wziąć pod uwagę §238 rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Zgodnie z tym przepisem niektóre pomieszczenia muszą być wyposażone w co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne położone w odległości co najmniej 5 metrów od siebie. Łączna szerokość wyjść ewakuacyjnych powinna być dostosowana do liczby osób mogących przebywać w pomieszczeniu jednocześnie (nie mniej niż 0,6 m na 100 osób). Drogi ewakuacyjne w strefach pożarowych ZL powinny być podzielone na maksymalnie 50-metrowe odcinki przedzielone drzwiami lub urządzeniami, które ograniczają rozprzestrzenianie się dymu.
Ewakuacja w magazynie czy zakładzie produkcyjnym nie może być utrudniona przez przeszkody, dlatego na drogach ewakuacyjnych nie mogą występować spoczniki ze stopniami lub schody zabiegowe (chyba że istnieje inna droga ewakuacyjna). W celu usprawnienia ewakuacji osób z wyższych kondygnacji w strefach pożarowych PM można zastosować drabiny ewakuacyjne, jeżeli liczba osób znajdujących się na tym piętrze nie przekracza 50 lub 15 w przypadku budynków zagrożonych wybuchem. Drabiny muszą być łatwo dostępne i nie mogą być ustawione naprzeciwko okien lub świetlików.
Ewakuacja z hali produkcyjnej lub magazynu może odbywać się w bardzo dramatycznych okolicznościach (zadymienie, zagrożenie wybuchem, szybko rozprzestrzeniający się ogień), w których nietrudno o panikę. W związku z tym w budynku nie może zabraknąć znaków i symboli, które ułatwią pracownikom odnalezienie drogi wyjścia oraz usprawnią przeprowadzenie akcji ratunkowej. Zasady stosowania oznaczeń dróg ewakuacyjnych określają Polskie Normy PN-EN ISO 7010:2012 oraz PN-92-N-01256-02. Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA oznaczenia wymagają m.in.:
W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia trzeba działać natychmiast. Dlatego każdy pracownik musi wiedzieć, jak powinna przebiegać sprawna ewakuacja w magazynie czy też hali produkcyjnej. W tym celu należy opracować i wdrożyć instrukcję bezpieczeństwa pożarowego. Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA taki dokument jest obligatoryjny m.in. dla magazynów i zakładów produkcyjnych, chyba że budynek nie spełnia kryteriów wskazanych w rozporządzeniu. Instrukcja powinna określać m.in. sposoby postępowania w razie pożaru oraz kwestie organizacyjne związane z ewakuacją wraz ze sposobami jej przeprowadzania. W instrukcji należy również umieścić plany obiektu wraz z oznaczeniami związanymi ze sprawnym opuszczeniem miejsca zagrożenia.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna być znana każdemu pracownikowi, a dodatkowo należy ją umieścić w widocznym miejscu, dostępnym dla członków załóg ratowniczych. Treść dokumentu należy aktualizować przynajmniej co dwa lata, a także po wprowadzeniu zmian w budynku, które mogą mieć wpływ na zagrożenie pożarowe czy sposób ewakuacji. Minimum co dwa lata należy przeprowadzać również ćwiczenia praktyczne z ewakuacji z całego budynku, przy czym ten wymóg stosuje się dla obiektów, w których przebywa jednocześnie powyżej 50 użytkowników.